سید حسین عرب‌باغی ارموی
|
| |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نسب | موسوی |
| تاریخ تولد | قرن سیزدهم |
| تاریخ وفات | ۱۳۲۹ش |
| محل دفن | ارومیه |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سید محمد کاظم طباطبایی • آخوند خراسانی • شریعت اصفهانی |
| محل تحصیل | مشهد • نجف |
| تألیفات | کشف الغطاء عن وخامة الغناء |
| سایر | گرایش اخباری |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | بنیان‌گذار هلال‌احمر و بیمارستان در ارومیه • شرکت در امور خیریه • تعمیر مساجد • اقامه نماز جماعت |
سید حسین عَرَب‌ْباغی اُرْمَوی از عالمان شیعه در قرن سیزدهم و چهاردهم اهل ارومیه. وی علوم ابتدایی را در ارومیه گذراند و سپس به مشهد عزیمت کرده و پس از هشت سال به نجف رفت. سپس به زادگاه خود مراجعت کرده و منشأ خدمات بسیاری در آنجا گردید. شهرت وی به خاطر اخباری‌گری اوست و آثار فراوانی در این باب دارد. روحیات و صفات اخلاقی او زبانزد مردم بود. آرامگاه او در ارومیه است.
زندگی‌نامه
سید حسین عرب‌باغی ارموی فرزند سید نصرالله فرزند سید صادق عرب‌باغی در سال‌های آخر سدۀ سیزدهم متولّد شد. نسب او به امام کاظم(ع) می‌رسد.
وفات
سید حسین عرب‌باغی در ۱۳۶۹ق مصادف با ۱۳۲۹ش در سن ۷۵ سالگی درگذشت و در آرامگاهی که به نام خود وی در ارومیه معروف است به خاک سپرده شد. وی به جهت تواضع، زهد، ساده‌زیستی و خدمات عمومی، همواره مورد احترام بود و مقبره او زیارتگاه مردم است.
تحصیلات
عرب‌باغی علوم مقدماتی را در ارومیه گذراند و در ۱۳۱۳ق برای تحصیل به مشهد رفت. در ۱۳۲۳ق برای ادامۀ تحصیلات رهسپار نجف شد و چهار سال در آنجا ماند. سپس به ارومیه بازگشت و بقیه عمر را به اقامۀ جماعت، سخنرانی و تألیف گذراند.
استادان
استاد او در حوزه علمیه مشهد، شیخ اسماعیل ترشیزی بود و در نجف از محضر اساتیدی چون سید محمدکاظم طباطبایی، آخوند خراسانی، سید محسن کوه‌کمری و شریعت اصفهانی بهره برد.
مسلک اخباری
گرایش و اشتهار عرب‌باغی به اخباری‌گری در حیات او محرز بود و به طعن مرجعیت و علمای برجسته اصولی می‌پرداخت. رویکرد اخباری او در برخی آثارش کاملا پیداست و واضح‌ترین اظهارنظرها را بیان کرده است. منهاج العارفین، قواعد الاسلام، علم الیقین در مناقب امیرالمؤمنین و علم الیقین در فضائل امیرالمؤمنین از جمله آثاری است که دیدگاه‌ها و افکار عرب‌باغی در آن تبیین شده است.
سخن آقابزرگ و شریف‌رازی
آقا بزرگ تهرانی در شرح‌حال او می‌نویسد:
- از سید حسین ارومی تألیفات زیادی به‌جا مانده است، امّا اهل سلیقه و معرفت، به خاطر شذوذاتی که در آرای او بود و نظریاتی که موافق روش امامیه نبود، طریقۀ او را نمی‌پسندیدند.
محمد شریف‌رازی نیز در گنجینه دانشمندان، او را از علمای اخباری می‌داند که تألیفات چندی در اخبار و احادیث بر طریقه آنان دارد.
تألیفات
او کتاب‌های زیادی در موضوعات مختلف به نگارش درآورد. خانبابا مشار ۷۸ عنوان از کتب و رساله‌های چاپ شده او را برشمرده است. یکی از تألیفات مشهور وی کتاب کشف الغطاء عن وخامة الغناء است که در آن بر اساس آیات و روایاتی که در حرمت غنا و لهو و لعب نقل شده، پرداخته است. بعضی از تألیفات او عبارتند از:
- قواعد الإسلام،
- دعائم الإسلام،
- سیاسة الإسلام،
- رساله در وجوب نظام وظیفه،
- أساس الإسلام،
- الصراط السوی در آداب مفتی و قاضی،
- ایضاح در طهارت بدن میت مؤمن،
- منتخب نهج البلاغه.
خدمات اجتماعی
او را از بنیانگذاران هلال احمر و بیمارستان در ارومیه دانسته‌اند. شرکت در امور خیریه و تعمیر مساجد از دیگر خدمات اوست تا آن جا که در حیات خویش مبالغ بسیاری را صرف امور عمومی عام المنفعه کرد.
مطالعه بیشتر
- گذرِ آفتاب (نگاهی به زندگی و زمانه، تألیفات، خدمات اجتماعی و مواضع حکومتی آیت‌الله سید حسین عرب‌باغی ارومی/ تألیف: محمدرضا خردمند)
پانویس
- ↑ دهقانی-قاسم‌پور، واپسین عالم ناشناخته اخباری، ۱۳۹۱ش.
- ↑ دهقانی-قاسم‌پور، واپسین عالم ناشناخته اخباری، ۱۳۹۱ش.
- ↑ عرب‌باغی، کشف الغطاء، ۱۴۱۸ق، ص۱.
- ↑ دهقانی-قاسم‌پور، واپسین عالم ناشناخته اخباری، ۱۳۹۱ش.
- ↑ دهقانی-قاسم‌پور، واپسین عالم ناشناخته اخباری، ۱۳۹۱ش.
- ↑ عرب‌باغی، کشف الغطاء، ۱۴۱۸ق، ص۱.
- ↑ عرب‌باغی، کشف الغطاء، ۱۴۱۸ق، ص۲.
- ↑ دهقانی-قاسم‌پور، واپسین عالم ناشناخته اخباری، ۱۳۹۱ش.
منابع
- دهقانی، رضا؛ قاسم‌پور، داود، واپسین عالم ناشناخته اخباری، آیت الله سید حسین عرب‌باغی، مطالعات تاریخ ایران اسلامی، تابستان ۱۳۹۱، سال اول - شماره ۲.
- عرب‌باغی، سید حسین، کشف الغطاء عن وخامة الغناء، قم، مرصاد، ۱۴۱۸ق.